Geelbroek op de schop: vernatting moet natuur herstellen

Geelbroek ligt in het Drentsche Aa-gebied, verscholen achter kronkelweggetjes en het treinspoor van Assen naar Beilen. Na jaren van voorbereidingen en onenigheid zijn de werkzaamheden gestart om het gebied opnieuw in te richten en natter te maken.

Door verdroging zijn graslandjes langs de beek verdwenen. Dotterbloemen en brede orchissen zijn weg, en daarvoor in de plaats staat er moerasspirea, grote brandnetel en ridderzuring. Om hier verandering in te brengen zijn sloten gedempt en is er een slenk uitgegraven.

"De brede slenk is bedoeld om zoveel mogelijk water in het gebied vast te houden", aldus Arjan van Lubek van Prolander. "We hebben veel sloten in het gebied gedempt. Die sloten voeren het water erg snel af en dat willen we niet. De slenk houdt het water veel meer vast en ook langer, en voert het vertraagd af naar de rest van het systeem van de Drentsche Aa." Geelbroek is een van de brongebieden van de Drentsche Aa. Door het water zo lang mogelijk vast te houden, worden problemen verderop in het beekdal voorkomen.

Meer water is goed voor de vegetatie in het gebied. "In het gebied komt veen voor. Als dat verdroogt, en dat is vooral in de zomer het geval, komen er veel voedingsstoffen vrij. Dat betekent een verrijking van planten die daar goed op gedijen zoals brandnetel en braam. Dat willen we niet, we willen dat de soorten die hier van oudsher voorkomen en die afhankelijk zijn van natte omstandigheden, weer terugkomen."

Het centrum van het gebied met het bosje Bloemendaal en allerlei historische kaveltjes blijft zoals het is. "Het wordt een gevarieerd gebied", vertelt Van Lubek. "Met graslandjes, natte plekken, moeras, struikgewas en elzenbroekbos. Eigenlijk een heel divers gebied voor allerlei soorten die hier goed gedijen." Vijftig jaar geleden stond het bosje vol met bosanemonen, viooltjes, orchideeën en eenbes. Als de waterstand herstelt, herstellen ook de omstandigheden die dat soort planten nodig hebben.

In maart moeten de werkzaamheden afgerond zijn, een uitdaging. "We werken in erg natte omstandigheden", aldus Van Lubek. "We werken veel met rijplaten en ander materieel en we gaan een pistebully inzetten om het materiaal voor rasters te vervoeren. Dat is ook wel nodig want het is een gigantisch groot gebied van vier kilometer lang en tweeënhalve kilometer breed. Er moet 16,5 kilometer nieuw raster worden aangelegd." Komende zomer worden nog een parkeerplaats en wandelpaden aangelegd.