Kan de patrijs nog gered worden?


De patrijs is een bijzonderheid geworden in Drenthe. Halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw was de akkervogel een algemene verschijning op het boerenland maar sindsdien is het aantal patrijzen met 95 procent afgenomen.

In de gemeenten Assen en Aa en Hunze is een redelijke concentratie van patrijzen gevonden. Het project 'Wies met de Patries' stelt een aantal maatregelen voor om de patrijzenpopulatie in dit gebied te behouden en te versterken.

Voedsel

Veranderingen in de landbouw, waaronder het gebruik van pesticiden en het verdwijnen van akkeronkruiden en ruige bermen, heeft vooral een gebrek aan dierlijk voedsel voor de jongen opgeleverd.
Patrijzen leven in kleinschalig akker- en weidelandschap. De vogels verzamelen hun voedsel langs de ruwe akkerranden en in weiden. Volwassen patrijzen eten overwegend plantaardig voedsel maar de jongen zijn uitsluitend van insecten afhankelijk. Voldoende insecten is een vereiste voor het overleven van de soort.

Seizoen

Patrijzen verblijven jaarrond in hetzelfde gebied. Ze leven het grootste deel van het jaar in groepsverband: de klucht. Zo'n klucht omvat een of meerdere ouderparen met jongen. In de winter geven ze de voorkeur aan begroeid terrein waaronder stoppels, wintergraanakkers en grasachtige overhoekjes. Net als in de zomer is in de winter voldoende voedsel en voldoende beschutting noodzakelijk.

Experiment

Henk Post is aanjager van het project en laat een akker in het Drentsche Aa-gebied zien waar geprobeerd wordt de biodiversiteit te bevorderen. "Hier experimenteren we om een voormalige maisakker om te batterijen naar een flora- en faunarijke akker. Niet alleen de planten maar ook vogels plukken daar de vruchten van en dan in het bijzonder de patrijs." Tussen de rogge staan veel bloemen en langs de rand is een ruigte met onkruid. "Dat is wintervoer voor de patrijs en het geeft de vogel dekking."

Hulp

De voorgestelde beheer- en inrichtingsmaatregelen zijn bedoeld om het de patrijs zoveel mogelijk naar de zin te maken. Het broedgebied wordt aantrekkelijker door een meerjarige ruigte aan te brengen van ruige hoekjes, bermen, akkerranden en hagen. Een voedselrijke leefomgeving voor de kuikens ontstaat door braakstroken, bloemblokken, akkerranden, kruidenrijke akkers, biologische teelten en keverbanken. In de winter kan gedacht worden aan stoppelvelden, wintervoedsel en vanggewassen.

Succes

Het plan valt of staat met de betrokkenheid van de verschillende grondpartijen. Tijdens een startbijeenkomst wordt het draagvlak geïnventariseerd. Dorpelingen zijn alvast enthousiast. "We hebben een voorlichting gehad met dorpen uit de Drentsche Aa en alle dorpen zeggen 'dit biedt kansen, het hoeft niet alleen in een akker te zijn, het kan ook met een haag of een randje in je tuin'", aldus Post. "Alle beetjes helpen, het kan al met allerlei kleine maatregelen die je zelf kunt uitvoeren."
De patrijs heeft baat bij kleine, natuurvriendelijke akkertjes. Boswachter Kees van Son laat in de uitzending van ROEG! van vanavond een paar van die akkertjes zien. Kijk vanaf 17.11 uur naar TV Drenthe (daarna wordt ie herhaald) of kijk ROEG! online terug.